Column: Balen van jezelf
“En dan baal ik zo van mezelf! Ik ben iemand die altijd over zich heen laat lopen.” Timo worstelt in zijn opleidingssupervisie met zijn leerdoel ‘opkomen voor jezelf’. Timo is enthousiast begonnen aan zijn stage. Het is een stageplek met een uitdaging, zo merkte hij al snel. De harde masculiene cultuur daar staat in contrast met de sfeer in de verstandelijk gehandicaptenzorg waar hij zijn mbo-stage heeft gelopen. De humor op zijn stageplek vindt hij prettig, maar bij de besluitvorming slaat hij dicht.
In eerste instantie was hij verwijtend naar zijn collega’s: “Ze houden helemaal geen rekening met mij.” Nu realiseert hij zich dat hij degene is die niet duidelijk is in wat hij wil en ‘ja’ zegt als hij eigenlijk ‘nee’ wil zeggen. Dat was een confronterend inzicht voor hem. En daar baalt hij nu van. Van zichzelf.
Als supervisor baal ik ook. Balen is een behoorlijk negatieve emotie die Timo nu niet helpt in zijn leerproces. Het was een prachtig leermoment dat Timo zijn eigen aandeel in de communicatie scherp zag. Maar deze frustratie helpt niet en het probleem wordt voor Timo steeds groter. Ik vraag hem op welk moment hij het sterkst het gevoel had dat hij voor zichzelf opkwam. In zijn voorbeeld was hij subassertief geweest. Hij vond zichzelf kinderachtig. Ik stel hem gerust: ik heb genoeg voorbeelden van kinderachtige momenten waarin ik voor mezelf opkwam en me toch een goed gevoel gaven. We kunnen er hartelijk om lachen. Het is helder dat dit geen professioneel gedrag is. Toch vraag ik Timo bij te houden hoe en wanneer hij voor zichzelf opkwam tijdens zijn diensten, hoe klein ook, en stil te staan bij hoe dat voelt. We bespreken hoe hij effectief voor zichzelf opkomt tijdens andere momenten, zoals bij zijn bijbaan en in zijn volleybalteam. We staan stil bij hoe dit voelt en hoe hij dat voor elkaar krijgt. Timo realiseert zich dat hij niet altijd over zich heen laat lopen. Deze nieuwe situatie is lastig voor hem. Timo realiseert zich dat hij de skills wel heeft. Zijn absolute uitspraak over dat het over zich heen laten lopen in zijn persoonlijkheid zit, wordt nu een uitspraak over een specifieke situatie in een specifieke context. Dat voelt een stuk positiever en geeft Timo vertrouwen.
De volgende bijeenkomst heeft Timo een aantal situaties te melden, subassertief, indirect maar ook direct. Die voelden best oké. Hij realiseert zich dat hij meer voor zichzelf opkomt dan dat hij dacht. Hij voelt meer vertrouwen in zijn kunnen en zijn mogelijkheden hierin te kunnen leren.
Marlies Jellema maakt deel uit van de redactie van het Tijdschrift Positieve Psychologie. Zij is verbonden aan hogeschool Windesheim waar zijn trainingen geeft aan professionals in het werkveld en bij de post-hbo-opleidingen supervisie & coaching/teamcoaching. Hiernaast geeft zij in- en extern (leer)supervisie coaching en teamcoaching. Van origine is zij jeugdhulpverlener. Marlies is internationaal opgeleid in motiverende gespreksvoering en verbonden aan het internationaal netwerk.